Alimenty na dzieci

Czym jest obowiązek alimentacyjny? Komu i w jakiej wysokości należą się alimenty?
Poniżej odpowiadamy na najczęściej zadawane pytania.

Obowiązek alimentacyjny to zgodnie z definicją znajdującą się w Kodeksie rodzinnym i opiekuńczym obowiązek dostarczania środków utrzymania, a w miarę potrzeby także środków wychowania. Obowiązek ten obciąża krewnych w linii prostej oraz rodzeństwo. Warto zaznaczyć zatem, że alimenty mogą być przyznane nie tylko dzieciom, ale także innym członkom rodziny. Dziś przedstawimy, jak kształtuje się obowiązek alimentacyjny rodziców wobec dzieci.

Rodzice obowiązani są do świadczeń alimentacyjnych względem dziecka, które nie jest jeszcze w stanie utrzymać się samodzielnie.  Wyjątkiem od tej zasady jest sytuacja, w której dochody z majątku dziecka wystarczają na pokrycie kosztów jego utrzymania i wychowania.

Uprawnionymi do alimentów są nie tylko dzieci pochodzące z małżeństwa, ale także dzieci pozamałżeńskie oraz przysposobione. Zaznaczenia wymaga, że obowiązek alimentacyjny wobec dzieci spoza małżeństwa powstaje nie z chwilą uznania czy też sądowego ustalenia ojcostwa, ale od momentu narodzin dziecka.

Do kiedy trwa obowiązek alimentacyjny?

Często pojawiającym się pytaniem jest to, do kiedy trzeba płacić alimenty. Wbrew przekonaniom, które czasami się pojawiają, uzyskanie przez dziecko pełnoletności nie stanowi momentu, w którym można automatycznie przyjąć, że alimenty nie będą już należne. Obowiązek alimentacyjny rodziców wobec dzieci trwa do chwili osiągnięcia przez dziecko zdolności do samodzielnego utrzymywania się. Zdarzyć się może, że ten moment nastąpi jeszcze zanim dziecko skończy osiemnaście lat, ale jednak częściej będzie to miało miejsce, kiedy zakończy naukę i będzie gotowe do podjęcia pracy. Każda sytuacja może być inna i każdą należy rozpatrywać indywidualnie.

Jak określić wysokość alimentów?

Wysokość alimentów uzależniona jest od usprawiedliwionych potrzeb uprawnionego oraz od zarobkowych i majątkowych możliwości zobowiązanego. Oznacza to, że usprawiedliwione potrzeby dziecka powinny być zaspokojone w takim zakresie, w jakim pozwalają na to możliwości zarobkowe i majątkowe rodzica (tak m. in. wskazał Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 10.10.1969 r., III CRN 350/69). Warto zaznaczyć, iż przy ustalaniu wysokości alimentów nie bierze się pod uwagę jedynie zarobków, które rodzic osiąga, ale także sprawdza się, czy są one adekwatne do jego możliwości. Zdarza się czasem tak, że w celu uniknięcia płacenia wysokich alimentów, zobowiązany celowo zaniża osiągane wynagrodzenie, nie podejmuje żadnych prób znalezienia lepszej pracy, mimo, że ma ku temu odpowiednie kwalifikacje.

Kiedy można uchylić się od obowiązku alimentacyjnego?

Zgodnie z uregulowaniem, które ustawodawca zawarł w Kodeksie rodzinnym i opiekuńczym, rodzice mogą uchylić się od świadczeń alimentacyjnych względem dziecka pełnoletniego, jeżeli są one połączone z nadmiernym dla nich uszczerbkiem lub jeżeli dziecko nie dokłada starań w celu uzyskania możności samodzielnego utrzymania się.